Poniżej znajdziesz aktualny, praktyczny przewodnik po tym jak działa podatek dochodowy od osób fizycznych w Niemczech: stawki i progi, klasy podatkowe, dopłaty (Soli, podatek kościelny), najczęstsze ulgi i koszty, a także składki społeczne, które realnie zmieniają „netto”.

1) Kto płaci i od czego?

W Niemczech osoby prywatne płacą Einkommensteuer (podatek dochodowy) od łącznego dochodu z różnych źródeł: pracy, działalności, najmu, kapitału itd. Najpierw sumuje się przychody, odejmuje koszty i ulgi, otrzymując zvE (zu versteuerndes Einkommen) – dochód do opodatkowania. Od tej kwoty nalicza się podatek według skali.

2) Skala podatkowa 2025 (stawki i progi)

• Kwota wolna (Grundfreibetrag): dochód do ok. 12,1 tys. € rocznie nie płaci podatku (dla par rozliczanych wspólnie — podwójność tej kwoty). To chroni minimum egzystencji. (Zob. np. IG Metall – „Lohnsteuer Grundbegriffe 2025”. (igmetall.de))

• Progresja: po przekroczeniu kwoty wolnej stawka rośnie płynnie od ~14% do 42%.

• Stawka 42% („spitzensteuersatz”): dla zvE od ok. 66 480 € u singla w 2025 r. (dla wspólnego rozliczenia — mniej więcej 2× tyle). (vlh.de)

• Stawka 45% („Reichensteuer”): dla bardzo wysokich dochodów — dopiero powyżej górnego progu (osobny, wysoki poziom). (Informacyjnie: przepis istnieje; konkretne granice sprawdzisz w kalkulatorze BMF). (bmf-steuerrechner.de)

W razie wątpliwości co do progu dla Twojego dochodu najprościej użyć urzędowego kalkulatora BMF (wybierz rok „2025” i wpisz swoje zvE). (bmf-steuerrechner.de)

3) Dwie często mylone dopłaty

Solidaritätszuschlag (Soli)
To 5,5% od należnego podatku dochodowego, ale… od 2021 r. prawie wszyscy są z niego zwolnieni. W 2025 r. Soli płacą już tylko lepiej zarabiający – dopiero gdy sama Twoja roczna Einkommensteuer przekroczy ok. 19 450 € (u małżeństw ok. 39 900 €). Powyżej strefy „wyciszania” obowiązuje pełne 5,5%. (vlh.de)

Kirchensteuer (podatek kościelny)
Płacą go tylko członkowie wspólnot pobierających ten podatek. Stawka to 8% (Bawaria, Badenia-Wirtembergia) lub 9% w pozostałych krajach związkowych — liczone od podatku dochodowego, nie od dochodu. W wyższych dochodach można wnioskować o „kappung” (górny limit efektywny). (Sparkasse_de)

4) Klasy podatkowe (Lohnsteuerklassen) — co realnie zmieniają?

Klasa decyduje o zaliczkach potrącanych z pensji w ciągu roku (Lohnsteuer), nie o ostatecznym podatku po rozliczeniu:

• Klasa I – single i większość osób samotnych,

• Klasa II – samotnie wychowujący (z dodatkowym odliczeniem),

• Klasy III/V lub IV/IV (z czynnikiem) – dla małżonków/partn. zarejestrowanych; dobór zależy od różnicy zarobków,

• Klasa VI – drugi etat.

Nazwy są urzędowe, ale wybór sprowadza się do tego, ile zaliczki od razu schodzi z pensji i czy w rozliczeniu wyjdzie zwrot/dopłata. (finanzamt.nrw.de)

Wspólne rozliczenie (Ehegattensplitting)
U małżeństw/partnerstw rozliczanych razem urząd sumuje dochód, dzieli go na pół, liczy podatek od „połówek”, a potem go podwaja. To zwykle obniża łączny podatek, zwłaszcza przy nierównych zarobkach. (vlh.de)

Co ten kalkulator robi / nie robi

• ✅ Szybko przelicza godzinowe → miesięczne brutto → przybliżone netto.

• ✅ Pozwala wybrać klasę podatkową, dzieci (wpływ na Pflege), podatek kościelny i Zusatzbeitrag kasy chorych.

• ✅ Pokazuje rozbicie składek i przyjęte uproszczenia.

• ⚠️ Nie wylicza dokładnej „klasy podatkowej z kwoty” (bo w DE klasa nie zależy od zarobków).

• ⚠️ Nie uwzględnia ulg indywidualnych (koszty dojazdu, szkolenia, ulgi rodzinne itd.) ani Soli dla bardzo wysokich dochodów.

• ⚠️ Nie powinien być podstawą do podejmowania indywidualnych decyzji finansowych, w oparciu o jego wyniki

5) Najważniejsze koszty i ulgi (co faktycznie obniża podatek)

Koszty pracownicze (Werbungskosten)
Każdy pracownik ma z automatu ryczałt 1 230 € rocznie – nic nie trzeba dokumentować. Jeśli realne koszty są wyższe, warto je wykazać. (Bundesministerium der Finanzen)

Dojazdy do pracy (Entfernungspauschale / „pendlerpauschale”)

• 0,30 €/km za każdy pełny kilometr w jedną stronę do 20. km,

• 0,38 €/km od 21. km (obowiązuje do końca 2026 r.).
  Środek transportu jest obojętny (wyjątek: przeloty). Od 2026 r. planowane ujednolicenie 38 ct od 1. km. (Bundesministerium der Finanzen)

Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (Sonderausgaben – „Vorsorgeaufwendungen”)
Składki emerytalne, zawodowe kasy emerytalne oraz Rürup (Basisrente) możesz odliczyć w 100% do wysokiego limitu: w 2025 r. 29 344 € dla singla / 58 688 € dla par. Dodatkowo odliczysz składki na zdrowie i opiekę (do odrębnych limitów). (finanztip.de)

Dzieci
Rodziny korzystają z Kindergeld lub Kinderfreibetrag – urząd robi tzw. günstigerprüfung i wybiera korzystniejszą opcję (tu szczegóły zależą od roku i sytuacji, nie podajemy kwot, bo często się aktualizują).

Przykłady innych odliczeń
Składki OC/NNW/na życie (częściowo), koszty szkoleń, narzędzi pracy, część kosztów domowego biura (gdy spełnia warunki), darowizny, część usług domowych i rzemieślniczych (ulga „haushaltsnahe Dienstleistungen”). Warto je zebrać, gdy łączna suma przekroczy ryczałty.

6) Składki społeczne — dlaczego „brutto-netto” tyle się różni?

Do wypłaty netto doliczają się (połowa z pracodawcą, z wyjątkami):

• Emerytalna (Rentenversicherung): 18,6% łącznie (z limitami rocznych podstaw), niezmieniona w 2025 r. (lohn-info.de)

• Bezrobocie: 2,6% łącznie. (Die Techniker)

• Zdrowotna (GKV): 14,6% + dodatkowy procent zależny od kasy. Średni Zusatzbeitrag na 2025 r. wyznaczono na 2,5%, ale realnie wiele kas ustaliło ~2,9% (i w 2025 r. jeszcze podnosiło). Dlatego obciążenie zdrowotne bywa wyższe niż „średnie w ustawie”. (Die Techniker)

• Opieka długoterminowa (Pflegeversicherung): od 2025 r. 3,6% ogółem; bezdzietni płacą 4,2% (z czego część to dopłata tylko po stronie pracownika). Zniżki dla rodziców rosną wraz z liczbą dzieci. (BMG)

Te składki zmniejszają Twoje „netto”, ale jednocześnie większość z nich jest odliczana podatkowo w kategorii „Vorsorgeaufwendungen” (do swoich limitów) — czyli obniża zvE i finalny podatek. (SteuerGo)

7) Jak podejść do własnego rozliczenia (praktyka)

1. Sprawdź klasę podatkową (szczególnie po ślubie/rozwodzie lub przy drugim etacie). Nie chodzi o „oszczędzanie podatku”, tylko o uniknięcie dopłaty w rozliczeniu. (finanzamt.nrw.de)

2. Zrób listę kosztów: dojazdy, szkolenia, sprzęt do pracy, domowe biuro, darowizny, usługi domowe, rzemieślnicy – to często przekracza sam ryczałt 1 230 €. (Bundesministerium der Finanzen)

3. Zerknij w kalkulator BMF i oceń, czy opłaci się wspólne rozliczenie (gdy dotyczy). (bmf-steuerrechner.de)

4. Soli/Kościelny: sprawdź, czy w ogóle Cię dotyczy. U większości podatników Soli = 0. Podatek kościelny tylko, jeśli należysz do wspólnoty. (vlh.de)

5. Składki zdrowotne: miej świadomość, że Zusatzbeitrag kasy mocno wpływa na „netto” i bywa zmieniany w trakcie roku — to nie jest podatek, ale realny koszt. (DIE WELT)

8) Dobre źródła i narzędzia

• Kalkulator podatku (BMF) – oficjalne wyliczenia 1958–2025. (bmf-steuerrechner.de)

• Progi i Soli 2025 – przystępne omówienia: Finanztip, VLH. (finanztip.de)

• Klasy podatkowe – urzędowe objaśnienia (Finanzamt NRW). (finanzamt.nrw.de)

• Ryczałt pracowniczy i dojazdy – wyjaśnienia i aktualne stawki. (finanztip.de)

• Limity odliczeń emerytalnych (Rürup/Basisrente) 2025 – tabela i interpretacje. (finanztip.de)

9) Krótko podsumowując

• Większość płatników nie płaci już Soli; podatek kościelny płacisz tylko, jeśli należysz do kościoła uprawnionego do poboru. (vlh.de)

• Pracownicy mają 1 230 € kosztów „z automatu”, a dojazdy do pracy potrafią dać duże dodatkowe odliczenie. (Bundesministerium der Finanzen)

• Wspólne rozliczenie zwykle pomaga parom z różnymi zarobkami. (vlh.de)

• Składki społeczne rosną i różnią się między kasami – wpływają na „netto”, ale w dużej części obniżają też podatek jako koszty własne. (DIE WELT)