Nowe prawo jazdy w całej Unii: zakazy bez granic i cyfrowy dokument od 2030 roku

Parlament Europejski przyjął reformę przepisów dotyczących prawa jazdy, która ujednolica zasady dla kierowców w całej Unii Europejskiej. Zakazy prowadzenia pojazdów będą obowiązywać w każdym kraju Wspólnoty, wprowadzony zostanie cyfrowy dokument, a pomysł obowiązkowych badań dla seniorów został ostatecznie odrzucony.

Europejskie prawo jazdy w nowej odsłonie

Od 2030 roku kierowcy w całej Unii Europejskiej będą mogli korzystać z cyfrowego prawa jazdy, dostępnego bezpośrednio w smartfonie. Dokument ten ma działać w każdym państwie członkowskim, a jego dane będą synchronizowane między urzędami krajowymi.

Nowe przepisy są częścią szeroko zakrojonej reformy prawa drogowego, która została przyjęta 21 października 2025 roku w Parlamencie Europejskim. Celem zmian jest uproszczenie procedur, zwiększenie bezpieczeństwa oraz ujednolicenie zasad w całej Unii.

Kierowcy, którzy wolą tradycyjną formę, wciąż będą mogli ubiegać się o klasyczny plastikowy dokument.

Koniec z karami tylko na papierze – zakazy obowiązują w całej UE

Jednym z najważniejszych punktów reformy jest wprowadzenie transgranicznego systemu sankcji.
Jeżeli kierowca np. z Polski lub Niemiec straci prawo jazdy za prowadzenie pod wpływem alkoholu we Francji, zakaz ten będzie obowiązywał w całej Unii Europejskiej.

Dotychczas prawo to egzekwowały tylko kraje, które same wydały dokument kierowcy. Nowe przepisy mają temu zapobiec, co – jak podkreślają unijni urzędnicy – „kończy zjawisko turystyki drogowej”, gdy sprawcy wykroczeń po prostu wracali za granicę i kontynuowali jazdę.

„Bezpieczeństwo drogowe nie może mieć granic” – podkreślił niemiecki europoseł Jens Gieseke (CDU), który uczestniczył w pracach nad reformą.

Cyfrowe prawo jazdy – krok ku przyszłości

Nowy system ma także przygotować grunt pod wprowadzenie cyfrowego prawa jazdy, które będzie powiązane z europejską bazą danych kierowców. Dzięki temu urzędnicy w poszczególnych krajach będą mogli szybciej wymieniać informacje o wykroczeniach, zakazach i statusie dokumentu.

Cyfrowe prawo jazdy ma być również kompatybilne z przyszłymi systemami autonomicznych pojazdów oraz europejskim identyfikatorem cyfrowym (tzw. EU ID Wallet).

Richard Goebelt z TÜV-Verband przyznał jednak, że wdrożenie tego rozwiązania w Niemczech będzie wymagało jeszcze sporo pracy.

„Różne kraje związkowe korzystają z różnych systemów informatycznych, co utrudnia stworzenie jednolitego rozwiązania. Ale to właściwy kierunek” – powiedział ekspert.

Koniec sporu o seniorów – badań nie będzie

W pierwotnej wersji projektu Komisja Europejska chciała wprowadzić obowiązkowe badania lekarskie co pięć lat dla kierowców powyżej 70. roku życia.
Pomysł ten spotkał się jednak ze zdecydowanym sprzeciwem Niemiec, Austrii i Belgii.

Po intensywnych negocjacjach propozycja została odrzucona. Państwa członkowskie będą mogły same zdecydować, czy chcą wprowadzić takie kontrole.
W Niemczech nie przewiduje się żadnych obowiązkowych badań dla seniorów – ma to pozostać w gestii lekarza prowadzącego i rodziny.

„Nie ma potrzeby automatycznego dyskryminowania starszych kierowców. Liczy się indywidualna ocena, a nie wiek” – podkreśliła europosłanka SPD Vivien Costanzo.

Nowe zasady dla młodych kierowców

Reforma obejmuje również okres próbny dla początkujących kierowców. W całej Unii zostanie wprowadzony dwuletni okres próbny, w czasie którego młodzi kierowcy będą objęci surowszymi zasadami odpowiedzialności.

Jednocześnie cały blok poprawek ujednolica system „jazdy pod nadzorem” od 17. roku życia – model, który od lat z powodzeniem funkcjonuje w Niemczech, stanie się teraz standardem w całej UE.

Zdaniem ekspertów poprawi to bezpieczeństwo na drogach i pomoże młodym kierowcom zdobywać doświadczenie w kontrolowanych warunkach.

Zdrowie kierowców – tylko na starcie

Osoby przystępujące do egzaminu na prawo jazdy będą musiały przedstawić oświadczenie lub zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia. Dokument ma być ważny przez 15 lat, po czym można go będzie odnowić bez dodatkowych formalności – chyba że dane państwo zdecyduje inaczej.

Celem jest zrównanie zasad między krajami, które dotychczas miały bardzo różne przepisy w tym zakresie.

Europa na drodze do cyfryzacji transportu

Reforma przepisów o prawie jazdy to element większej strategii Unii Europejskiej na rzecz cyfryzacji transportu i bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Do 2035 roku planowane jest m.in. pełne wdrożenie elektronicznych rejestrów pojazdów oraz unijnych baz danych o wypadkach i punktach karnych.

W perspektywie kilku lat kierowcy w całej Europie mają mieć dostęp do jednolitego systemu identyfikacji, dzięki któremu nawet podczas podróży służbowej w innym kraju kierowca będzie mógł zweryfikować status swojego dokumentu.

Formalności i dalsze kroki

Reforma została już przyjęta przez Parlament Europejski i uzgodniona z przedstawicielami 27 państw członkowskich.
Pozostał jeszcze ostatni krok – zatwierdzenie przez Radę Europejską, co jest uznawane za formalność.

Nowe przepisy wejdą w życie po upływie dwóch lat od publikacji w Dzienniku Urzędowym UE, a pełne wdrożenie cyfrowego prawa jazdy planowane jest na rok 2030.